DÜNYANIN EN UFAK MEKANİZMASI SAATİN EVRİMİ

Mekanik saatçiliğin ana vatanı, İsviçre’nin Jura dağları arasındaki vadi olarak kabul edilir. Saat Vadisi olarak adlandırılan bu vadi, İsviçre’nin Fransız kesimindedir. Bu yüzden saat modelleri ve saatçilik terimlerinin çoğu Fransızcadan tercümedir.

Fransızca bir kelime olan ‘Horlogerie’ Latince ‘Horo’ (zaman) ve ‘Logos’ (bilim) kelimelerinin birleşmesi ile meydana gelmiştir ve zaman bilimi manasına gelir. ‘Haute Horlogerie’ ise gene Fransızcada ‘Haute’ (yüksek) manasına gelir ki; en üst seviyede saat yapımı olarak algılanmalıdır.

Saatin esas işlevi zamanı doğru göstermesidir. Eskiden saatin modeli, şekli, zamanı ne şekilde gösterdiği (analog + dijital) ve hangi metalden yapıldığı hep ayrıntı olarak kabul edilirdi. Saatin ilk evrimi, cep saatinden kol saatine geçişle oldu. 20. yüzyılda mekanik saatçiler daha ziyade saatin yapısıyla ilgilendiler. Anti-şok (şoklara dayanıklılık), anti-manyetik (manyetik ortamlardan daha az etkilenme), otomatik kurma özelliği ve su geçirmezlik gibi kavramlarla uğraştılar. Ancak 1970’lerden sonra quartz saatin bulunmasıyla dakiklik, şoklara daha dayanıklılık, pil bitinceye kadar sürekli çalışma gibi özellikler çok düşük maliyetlerle standart oldu. Yüzlerce yıllık mekanik saat geleneği ve gelişimi bir anda evrimini tamamlamış gibi görünüyordu. İsviçre mekanik saat sanayi yok olmak üzereydi. Fakat zaman içinde insanlar mekanik saatin sadece zamanı göstermekten daha fazlası olduğunu gördüler ve mekanik saat, lüksün ve sıradışılığın yeni bir tanımı olmaya başladı.

Önceleri klasik modeller, yeni geliştirilmiş materyaller ve teknikler kullanılarak yeniden yapıldı. Daha sonra modern Haute Horlogerie diyeceğimiz yeni bir akım başladı. Klasik saat modellerine tamamen aykırı ancak yüksek saat biliminden istifade edilerek yapılan sıra dışı hatta uçuk diyebileceğimiz mekanik saatler imal edilmeye başlandı. Mekanik saat adeta artık bir modern sanat dalı haline dönüşüyor. Herkesin kabul etmeyeceği sıradışı mekanik saatler üretilmeye ve bunların işlevsel olanları seri üretimlerle vitrinleri süslemeye başladılar bile.

Maksat farklı olmak, dikkat çekmek ise kolunuzda niye sıradışı yüksek saatçilik ürünü mekanik modern bir sanat eseri olmasın? Fiyatları mı? Onu hiç sormayın…